ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΟ ΠΛΑΓΙΑΣ: Mεγακρυομετέωρο, ένα άγνωστο φαινόμενο

Ο όρος μεγακρυομετέωρο (megacryometeor) επινοήθηκε το 2002 (Martinez-Frias & Travis 2002) για να περιγράψει τον υπερμεγέθη ατμοσφαιρικό πάγο που έχει παρατηρηθεί και υπερέχει σε μέγεθος ακόμα και από τους μεγαλύτερους όγκους χαλαζιού. Σχηματίζονται σε ασυνήθιστες ατμοσφαιρικές συνθήκες οι οποίες αποκλείουν την ύπαρξη νέφους σωρειτομελανία (καταιγιδοφόρο νέφος) που

θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν το φαινόμενο (π.χ. με αίθριο καιρό).

Τα ατμοσφαιρικά μεγακρυομετέωρα (megacryometeors) θα μπορούσαν να αποτελούν ένα νέο είδος δακτυλικού αποτυπώματος (geoindicator) της κλιματικής αλλαγής. Αυτό έχει προταθεί από την ερευνητική ομάδα του Martinez-Frias τον Ιανουάριο του 2000 (Martinez-Frias et al. 2000).

Η Τροποσφαιρική υπερθέρμανση του πλανήτη (και κυρίως η ψύξη της Στρατόσφαιρας) θα μπορούσε να καταστήσει τη τροπόπαυση ψυχρότερη, υγρή και ασταθή, δημιουργώντας συνθήκες στις οποίες κρύσταλλοι πάγου θα μπορούσαν να αυξηθούν, και να σχηματίσουν, ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθος παγοκρύσταλλου.

Η έρευνα για το ιστορικό ρεκόρ κατακρήμνισης υπερμεγέθη παγοκρύσταλλων συγκεντρώνει πολλές περιπτώσεις που είναι προφανώς παρόμοιες. Σχεδόν όλες οι αναφορές για πτώσεις «παγοκρύσταλλου εν αιθρεία» δεν είχαν επαρκώς ερευνηθεί, επειδή συνηθιζόταν (χωρίς έλεγχο) να αποδίδονται στις συνήθεις αιτίες που προέρχονται από το σχηματισμό πάγου που συμβαίνει κατά τη διάρκεια πτήσης ενός αεροσκάφους , π.χ. από τα λύματα των τουαλετών των αεροσκαφών (μπλε πάγος), ή για τη διαρροή των δεξαμενών νερού αεροσκαφών. Μια απλοϊκή ανάλυση των γεγονότων αυτών στο σύνολό της μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, διότι διαφορετικά είδη μετεώρων - πάγου ανταποκρίνονται σε διαφορετικά σενάρια σχηματισμού τους στο σύστημα ατμόσφαιρα - γη, είτε φυσικά με την αυστηρή έννοια του όρου), είτε με άμεση ή έμμεση σχέση με τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Κατά συνέπεια, είναι αναγκαίο να καθοριστούν τα κριτήρια διαφοροποίησης (υφή , δομή, σύσταση) που τα διακρίνει μεταξύ τους.

Χαλαζόπετρα

Δεξαμενή νερού αεροσκάφους

Γαλάζιος πάγος

Χαλάζι

Πάγος σε πτέρυγα αεροσκάφους

Τα μεγακρυομετέωρο δεν είναι το κλασικό μεγάλο χαλάζι, ούτε ο πάγος από τα αεροσκάφη (κομμάτια πάγου από παγοποίηση στις πτέρυγες που αποσπούνται, ή λύματα ή διαρροή στη δεξαμενή νερού), ούτε το απλό αποτέλεσμα του σχηματισμού πάγου σε μεγάλα υψόμετρα. Μια λεπτομερής ιστορική αναδρομή των γεγονότων αυτών (της πτώσης πάγου) επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν πολλές τεκμηριωμένες αναφορές από την πτώση των μεγάλων μπλοκ πάγου που πάει πίσω στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα (πριν από την εφεύρεση του αεροσκάφους), αποκαλύπτεται επίσης ότι, κατά κύριο λόγο μετά το 1950, ο αριθμός των επισκέψεων μεγακρυομετέωρων έχει θεαματικά αυξηθεί. Πάνω από 100 περιστατικά έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί, που επηρεάζουν σχεδόν το σύνολο του πλανήτη (Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, τον Καναδά, την Κολομβία, την Ινδία, Ιταλία, Ιαπωνία, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, την Πορτογαλία, τη Νότια Αφρική, Ισπανία, Σουηδία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ). Η κλιματική αλλαγή μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους που δημιουργούν διαφορετικούς τύπους επιπτώσεων. Η ομάδα, προτείνει την παρακολούθηση των γεγονότων μεγακρυομετέωρων επειδή δεν μπορεί παρά να είναι ένας πιθανός φυσικός κίνδυνος για τους ανθρώπους, την αεροπορία, κλπ, αλλά ίσως είναι επίσης και μηνύματα για πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα.

Από τον Ιανουάριο του 2000, η ερευνητική ομάδα έχει μελετήσει αυτά τα γεγονότα και ο πάγος αναλύθηκε με τη χρήση διαφόρων τεχνικών (σταθερών ισοτόπων, ICP-MS, DSC, φασματοσκοπία Raman, GC-MS, κλπ), καθιερώνοντας ένα νέο όρο το «μεγακρυομετέωρο» (megacryometeor). Εχει δημοσιεύσει τα πειραματικά αποτελέσματα και έχει προτείνει μια επιστημονική εξήγηση για την ατμοσφαιρική καταγωγή και το σχηματισμό τους στην ατμόσφαιρα της Γης (ο πάγος είναι αναμφισβήτητα τροποσφαιρικός). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο πάγος έχει αναγνωριστεί ως ένα ορυκτό από τη Διεθνή Ορυκτολογική Ένωση, (International Mineralogical Association, IMA). Λαμβάνοντας υπόψη τη μελέτη των ιδιοτήτων και φυσική υφή των κρυστάλλων πάγου, καθώς και υδροχημικών και ισοτοπικών χαρακτηριστικών (όπως στο χαλαζία, ασβεστίτη, κλπ), κατηγορηματικά μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε την προέλευσή του (από τις λίμνες, τους ωκεανούς, τα αεροσκάφη , την ατμόσφαιρα, τους κομήτες, κλπ).

Πάντως χρειάζεται πολύ ακόμα δουλεία για να είναι κάποιος με σαφήνεια να προσδιορίσει την ακριβή διαδικασία σχηματισμού αυτής της κατηγορίας των μετεώρων, εφόσον κανένα γεωφυσικό μοντέλο δεν είναι σε θέση να εξηγήσει ικανοποιητικά ποιοι παράγοντες προκαλούν τη αρχική συμπύκνωση και την ανάπτυξη σε ασυνήθιστα μεγάλα κομμάτια πάγου (π.χ. σε αίθριο καιρό). Μόνο με τη χρήση μιας διεπιστημονικής προσέγγισης, συμπεριλαμβανομένων ατμοσφαιρικών και οι κλιματικών μελετών, προσομοίωσης, και η ανάλυση των φυσικοχημικών πειραμάτων του πάγου θα είναι δυνατό να μάθουμε την πραγματική αιτία αλλά και τους λόγους για τον προφανή πολλαπλασιασμό αυτών των φαινομένων.